Długie jesienne wieczory na dawnej wsi były czasem spotkań towarzyskich i wspólnej pracy. Gospodynie spędzały je na darciu pierza, łuskaniu fasoli, przędzeniu wełny, zaś mężczyźni na młócce. Służyły one snuciu długich opowieści, których nie brakowało świętych, niezwykłych stworzeń i tajemniczych miejsc. Wierzono też, że właśnie w listopadowe wieczory granica między tym co realne, a światem nadprzyrodzonym jest szczególnie cienka. Dlatego też łatwiej wtedy było poznać swoją przyszłość dzięki wielu wróżbom. Szczególnymi momentami w obyczajowości jesiennej były wigilie dni świętych Katarzyny i Andrzeja. W wieczór andrzejkowy panny gromadziły się wróżbach. Prócz powszechnej także dziś wróżby z wosku lanego przez dziurkę w kluczu, przepowiadały sobie zamążpójście z bucików (obowiązkowo z lewej stopy) przestawianych w kierunku drzwi. Bardzo popularną wróżbą było też losowanie przedmiotów ukrytych pod odwróconymi od góry dnem talerzami. Pierścionek lub wstążka wróżyły rychłe zamążpójście; różaniec lub książeczka do nabożeństwa – przeznaczenie do stanu zakonnego; listek – staropanieństwo; zaś laleczka – nieślubne dziecko.
Nawiązaniem do tych tradycji są programy edukacyjne „Andrzejki w skansenie” i „Andrzejki w ratuszu” organizowane przez cały listopad w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu i ulokowanym w centrum miasta Ratuszu. Zajęcia skierowane są do osób w każdym wieku. Mają charakter wspólnej zabawy we wróżenie i odbywają się w salach dydaktycznych udekorowanych w taki sposób, by jak najlepiej oddać nastrój tajemniczości.
Podczas lekcji uczestnicy poznają najważniejsze wierzenia i przesądy związane z wróżbami na dawnej wsi. Próbują też samodzielnie spojrzeć w przyszłość. W tym celu leją wosk przez dziurkę od klucza, wróżą z nasion grochu, przepołowionego jabłka, a także przestawianych butów. Później przychodzi czas na zagłębienie się w niezwykły świat zwyczajów, obrzędów i babcinych opowieści skryty we wnętrzach wiejskich izb. Uczestnicy programu „Andrzejki w skansenie” zwiedzają ekspozycję muzealną w powozowni, galerii rzeźby ludowej, dwóch dworach ziemiańskich oraz we wnętrzach 10 chałup chłopskich z przełomu XIX i XX wieku, natomiast w ratuszu czeka na nich wystawa czasowa „Wielowymiarowość sztuki”. Jej istotę stanowią różne formy sztuki plastycznej m.in. malarstwo na szkle, ceramice, płótnie, rzeźba współczesna, rzeźba w węglu oraz intarsja.
Muzealne Andrzejki dają młodym uczestnikom możliwość poznania niezwykłego świata ludowych wierzeń i wróżb. Serdecznie zachęcamy do udziału.
Program „Andrzejek w skansenie” obejmuje: wstęp na teren skansenu, gawędę o tradycji wróżb andrzejkowych i katarzynkowych (20 min.), wspólną zabawę we wróżby: m.in. lanie wosku, wróżenie z jabłka, grochu, butów (1 godz.), zwiedzanie ekspozycji z przewodnikiem (1,5 godz.). Zwiedzanie w grupach 15-45 osób, 3-godzinne, cena 16 zł za osobę.
Program „Andrzejek w Ratuszu obejmuje: udział w zajęciach wieczory andrzejkowe oraz zwiedzanie wystawy czasowej „Wielowymiarowość sztuki”. Czas trwania: 90 minut, grupy 10-30 osobowe, cena 9 zł za osobę.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Dodaj komentarz