Zamieszczamy informację prasową ze strony prezydent.pl ws zmiany ustawy Karta Nauczyciela:
Informacja w sprawie ustawy z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela
oraz niektórych innych ustaw
Celem ustawy z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych
innych ustaw, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest podniesienie prestiżu
zawodu nauczyciela przez zapewnienie nauczycielom korzystniejszych niż obecnie rozwiązań
zawartych w pragmatyce zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie wynagradzania,
czasu pracy i ochrony stosunku pracy. Ponadto zachodzi potrzeba doprecyzowania niektórych
przepisów pragmatyki zawodowej w celu wyeliminowania przypadków ich niewłaściwego
stosowania.
- Zmiany w ustawie dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986
i 1871 oraz z 2025 r. poz. 620)
1.1. Ocena pracy nauczyciela
Dyrektor szkoły będzie dokonywał oceny pracy nauczyciela po upływie co najmniej 8
miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, ale nie później niż w jedenastym
miesiącu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, a jeżeli nauczyciel w trakcie
pierwszych 8 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela zmienił miejsce
zatrudnienia – ocena będzie dokonywana się po upływie 3 miesięcy odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela w nowym miejscu zatrudnienia, jednak nie wcześniej
niż po upływie 8 miesięcy odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, ale nie później
niż w dwunastym miesiącu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. Ponadto ocena
pracy nauczyciela będzie dokonywana w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu
nauczyciela, jak również w ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela – w przypadkach wskazanych w ustawie
Nowelizacja dokonuje wydłużenia terminu z 21 dni do 30 dni roboczych na dokonanie
przez dyrektora szkoły w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w trakcie
odbywania przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego
przygotowania do zawodu nauczyciela oceny pracy nauczyciela za okres dotychczas
odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu
nauczyciela, jak również w przypadku przeniesienia do innej szkoły albo udzielenia urlopu
bezpłatnego. Ustawa wydłuża z 21 dni do 30 dni roboczych termin na dokonanie oceny pracy
nauczyciela także w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia
do innej szkoły nauczyciela mianowanego, w przypadku udzielenia nauczycielowi
2
mianowanemu urlopu bezpłatnego, urlopowania go lub zwolnienia z obowiązku świadczenia
pracy.
Jeżeli dyrektor szkoły, nauczyciel, któremu czasowo powierzono pełnienie
obowiązków dyrektora szkoły, lub nauczyciel pełniący w zastępstwie obowiązki dyrektora
szkoły przez okres co najmniej 6 miesięcy przed powierzeniem stanowiska dyrektora szkoły,
pełnienia czasowo obowiązków dyrektora szkoły lub pełnienia w zastępstwie obowiązków
dyrektora szkoły realizował wyłącznie obowiązki nauczyciela, ocena pracy dokonywana
będzie za okres pracy na powyższych stanowiskach, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy.
Dotychczas nauczyciel, po ustaleniu oceny jego pracy, otrzymywał kartę oceny pracy
zawierającą uzasadnienie oceny pracy. Nowelizacja doprecyzowuje ten wymóg, wskazując że
uzasadnienie oceny pracy powinno zawierać uzasadnienie dokonanej oceny poziomu
spełnienia każdego kryterium oceny pracy, które miało zastosowanie do oceny pracy tego
nauczyciela.
1.2. Mentor
Ustawa doprecyzowuje obowiązki mentora w zakresie wymiaru zajęć, które mentor
prowadzi w obecności nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela i
zajęć prowadzonych przez tego nauczyciela, a obserwowanych przez mentora. Zadaniem
mentora będzie umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć
oraz omawianie z nim tych zajęć, w wymiarze co najmniej 1 godziny w miesiącu w
pierwszym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela i co najmniej 4 godzin w
każdym kolejnym roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela oraz obserwowanie
zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie z nim tych zajęć, w wymiarze co
najmniej 1 godziny w miesiącu w pierwszym roku odbywania przygotowania do zawodu
nauczyciela i co najmniej 4 godzin w każdym kolejnym roku odbywania przygotowania do
zawodu nauczyciela, wliczając zajęcia, o których mowa w art. 9fa ust. 1 i 5 ustawy.
Ponadto, zgodnie z nowelizacją, mentor będzie wchodził w skład komisji
powoływanej przez dyrektora szkoły, w której obecności w ostatnim roku odbywania
przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej
dobrą ocenę pracy, będzie obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze 1 godziny.
1.3. Umowa o pracę na czas nieokreślony
Nowelizacja dokonuje skrócenia okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego,
posiadającego wymagane kwalifikacje, na podstawie umowy o pracę na czas określony z
dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Po upływie tego okresu, po spełnieniu
określonych w ustawie wymagań, nauczyciel ten będzie zatrudniany na podstawie umowy o
3
pracę na czas nieokreślony. W konsekwencji skrócony zostanie termin dokonania oceny pracy
nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela.
1.4. Ochrona przedemerytalna
Nowelizacja dokonuje ujednolicenia zasad ochrony przedemerytalnej dla nauczycieli
zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie
umowy o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z dodanym art. 28a ustawy nie będzie można
wypowiedzieć stosunku pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania albo
umowy o pracę na czas nieokreślony, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia
wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z
osiągnięciem tego wieku. Jednocześnie w art. 28 ust. b wymienione zostały przypadki,
których spełnienie będzie powodowało, że zasada powyższa nie będzie miała zastosowania.
1.5. Szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i
godziny doraźnych zastępstw
Nowelizacja zawiera szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w jednolity sposób dla nauczycieli szkół
prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.
1.6. Godziny doraźnych zastępstw
Zgodnie z nowelizacją godziny doraźnych zastępstw nie będą mogły być realizowane
w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne,
wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo
na ich rzecz. Ustawa wprowadza wyjątek od tej zasady, bowiem w przypadku gdy z przyczyn
dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z
obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć godziny doraźnych
zastępstw będą mogły być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji
przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone
bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz. W takim przypadku
nauczyciel będzie realizował godziny doraźnych zastępstw w ramach ustalonego
wynagrodzenia.
Ponadto w szczególnie uzasadnionych przypadkach godziny doraźnych zastępstw
będą mogą być realizowane, za zgodą nauczyciela, w czasie, w którym nauczyciel powinien
realizować zajęcia, z wyjątkiem zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych
prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami. W takim przypadku
zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub
opiekuńcze prowadzone na rzecz uczniów lub wychowanków, w czasie których nauczyciel
4
realizował godziny doraźnych zastępstw, nauczyciel będzie realizował w innym terminie
przypadającym w tym samym miesiącu.
1.7. Doradcy zawodowi
W przedszkolu niebędącym przedszkolem specjalnym, w szkole podstawowej, liceum
ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia, niebędących szkołami
specjalnymi, w szkole artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły
podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz w zespole, w skład którego wchodzi to
przedszkole lub ta szkoła, dotychczas zatrudniani byli nauczyciele pedagodzy, pedagodzy
specjalni, psychologowie, logopedzi oraz terapeuci pedagogiczni. Nowelizacja poszerza
katalog specjalistów, którzy mogą być zatrudniani, o doradców zawodowych.
W przypadku nauczycieli doradców zawodowych nie będzie wliczać się liczby godzin
zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy –
Prawo oświatowe, realizowanych przez tych nauczycieli, zarówno do dzielnej, o której mowa
w art. 42d ust. 4 i 5, jak również do łącznej liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów
specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole
lub zespole, o której mowa w art. 42d ust. 3, która jest uzależniona od liczba dzieci lub
uczniów.
1.8. Nagroda jubileuszowa
Zgodnie z nowelizacją za wieloletnią pracę nauczyciel otrzyma nagrodę jubileuszową
za 40 lat pracy w wysokości 300 % wynagrodzenia miesięcznego (dotychczas otrzymywał
250 % wynagrodzenia miesięcznego). Ponadto ustawa wprowadza nagrodę jubileuszowa za
45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego.
1.9. Fundusz na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy
dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej
Nowelizacja doprecyzowuje sposób ustalania środków przewidzianych w budżetach
wojewodów na nagrody dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej,
wychowawczej i opiekuńczej (dotychczas tylko osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze).
Środki w budżetach poszczególnych wojewodów będą wyodrębnione w wysokości
proporcjonalnej do liczby nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 i 3
ustawy, zatrudnionych na obszarze województwa, zaokrąglonej do pełnych tysięcy złotych.
Liczba nauczycieli będzie ustalana na podstawie danych systemu informacji oświatowej
według stanu na dzień 31 stycznia roku poprzedzającego rok, na który planowane będą
budżety wojewodów. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w terminie do dnia
31 marca roku poprzedzającego rok, na będą planowane budżety wojewodów, poda
5
wojewodom iloraz liczby nauczycieli, zatrudnionych na obszarze województwa i liczby tych
nauczycieli zatrudnionych na obszarze kraju. Minister właściwy do spraw oświaty i
wychowania będzie monitorował planowanie i wykorzystanie środków.
1.10. Komisje dyscyplinarne
Nowelizacja rezygnuje z możliwości powierzania przez wojewodę prowadzenia, w
jego imieniu, spraw z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, dotyczących
powoływania i odwoływania komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli, funkcjonowania tych
komisji oraz nadzoru nad pracą rzeczników dyscyplinarnych. Porozumienia między
wojewodami i kuratorami oświaty powierzające prowadzenie w imieniu wojewody spraw z
zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej zachowają moc do dnia 31 sierpnia 2026 r.
1.11. Jednorazowa odprawa
Ustawa wprowadza jednorazową odprawę dla nauczyciela w związku z przejściem na
emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie
kompensacyjne w wysokości: po 10 latach pracy – dwumiesięcznego wynagrodzenia, po 15
latach pracy – trzymiesięcznego wynagrodzenia, zaś po 20 latach pracy –
sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Nauczyciel zatrudniony w więcej niż jednej szkole
otrzyma odprawę w szkole wskazanej jako podstawowe miejsce zatrudnienia. Do okresów
pracy uprawniających do odprawy będą wliczane wszystkie poprzednio zakończone okresy
zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów będą podlegać wliczeniu
do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W razie zbiegu prawa do
niniejszej odprawy i odprawy, o której mowa w art. 28 ustawy, nauczycielowi będzie
przysługiwała odprawa korzystniejsza. Natomiast w razie zbiegu prawa do niniejszej odprawy
i odprawy, o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy, nauczycielowi będzie przysługiwała
odprawa w pełnej wysokości i odprawa, o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy, w połowie jej
wysokości. - Zmiany w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
(Dz. U. z 2025 r. poz. 197, 620 i 621)
W konsekwencji zmian wprowadzanych w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo
oświatowe w odniesieniu do rozszerzenia zakresu źródeł wykorzystywanych do monitoringu
karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych została
dokonana nowelizacja ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników.
6
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego została zobowiązana do przekazania
ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania danych, o których mowa w art. 26b
ust. 16a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, tj. numeru PESEL absolwenta,
a w przypadku braku numeru PESEL – serii i numeru paszportu lub innego dokumentu
potwierdzającego tożsamość, roku szkolnego, w którym absolwent ukończył szkołę
ponadpodstawową oraz informacji o okresach podlegania ubezpieczeniom społecznym
rolników w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników oraz czy absolwent został objęty ubezpieczeniem jako rolnik, domownik lub
pomocnik rolnika, jak również informacji o okresach korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń
społecznych, o których mowa w art. 6 pkt 13a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników – w celu prowadzenia monitoringu karier absolwentów
publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych. - Zmiany w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350, 620, 622, 769 i 820)
W konsekwencji zmian wprowadzanych w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o
systemie informacji oświatowej w zakresie pozyskiwania z systemu teleinformatycznego
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji o pobieranej przez nauczyciela emeryturze,
dokonano nowelizacji ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych został zobowiązany do przekazania do bazy danych
systemu informacji oświatowej danych, o których mowa w art. 43a ustawy o systemie
informacji oświatowej, w celu prowadzenia analiz dotyczących sytuacji kadrowej w systemie
oświaty oraz efektywności wykorzystania środków publicznych przeznaczonych na
finansowanie zadań oświatowych w zakresie zatrudnienia w szkołach, placówkach
oświatowych i innych jednostkach wykonujących zadania z zakresu oświaty: nauczycieli,
wychowawców i innych pracowników pedagogicznych, o których mowa w art. 1 ust. 1 i ust. 2
pkt 1–3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, nauczycieli, o których mowa
w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, osób niebędących
nauczycielami, o których mowa w art. 15 i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. –
Prawo oświatowe, a także osób, które wykonują zadania nauczyciela na podstawie umowy
cywilnoprawnej.
7 - Zmiany w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach
kompensacyjnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 174)
Zmiany w ustawie zmierzają do rozszerzenia grupy nauczycieli uprawnionych do
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli publicznych i niepublicznych
placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych
centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek
doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli
zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i
schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o
wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. - Zmiany w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.
U. z 2024 r. poz. 152, 858, 1572 i 1933)
Zmiany w ustawie zmierzają do zastąpienia gromadzenia danych o liczbie uczniów
uczestniczących w zajęciach wychowania do życia w rodzinie gromadzeniem danych o
liczbie uczniów uczestniczących w zajęciach edukacji zdrowotnej. Ponadto ustawa umożliwia
pozyskanie do bazy danych SIO, z systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, informacji o korzystaniu przez nauczyciela z określonego świadczenia
emerytalnego, wprowadza możliwość przekazania przez szkoły i placówki oświatowe do bazy
danych SIO danych w zakresie przypisania ucznia do oddziału, do którego ten uczeń będzie
uczęszczał w kolejnym roku szkolnym, w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok
szkolny, wprowadza uprawnienia dla dyrektora szkoły i placówki oświatowej do udzielenia
upoważnienia i przyznania danych dostępowych do bazy danych SIO kierownikowi jednostki
obsługującej lub pracownikowi albo pracownikom tej jednostki, uprzednio upoważnionym
przez kierownika jednostki, w celu przekazywania danych do zbioru danych nauczyciela i
zbioru danych szkoły i placówki oświatowej, jak również umożliwia osobie upoważnionej,
która pozyskała dane dostępowe do bazy danych SIO, zalogowanie się do systemu
teleinformatycznego zarówno za pomocą danych dostępowych obejmujących niepowtarzalny
identyfikator użytkownika SIO (login) i hasło, jak i z wykorzystaniem środka identyfikacji
elektronicznej. - Zmiany w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r.
poz. 737, z późn. zm.)
8
Ustawa umożliwia przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub
placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu. Przedłużenie będzie
możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny oraz po
zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej, a także zakładowych
organizacji związkowych. Ponadto rozszerzeniu ulegnie zakres danych rejestrowych
wykorzystywanych w monitoringu karier absolwentów publicznych i niepublicznych szkół
ponadpodstawowych o dane z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z jednoczesnym
poszerzeniem zakresu uzyskiwanych danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on i Systemu
Informacji Oświatowej. Nowelizacja wprowadza także możliwość dołączenia przez
pracodawcę do wniosku o dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników
oświadczenia o wysokości otrzymanej pomocy de minimis oraz oświadczenia o
nieotrzymaniu takiej pomocy.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 września 2025 r., z wyjątkiem:
art. 5 pkt 2 (umożliwiającego przekazywanie danych do zbioru danych ucznia na
kolejny rok szkolny w okresie ferii letnich poprzedzających ten rok szkolny), który wejdzie w
życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;
art. 1 pkt 13, 14, 17, pkt 18 lit. a i pkt 19, art. 4, art. 5 pkt 5, 9 i 10, art. 6 pkt 1, art. 11,
art. 12, art. 14, art. 16 i art. 17 (m.in. regulacji dotyczących rozszerzenia uprawnień
nauczycieli w zakresie nagród jubileuszowych, podwyższenia wysokości odpraw w związku z
przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskie
świadczenie kompensacyjne, rozszerzenia zakresu danych rejestrowych wykorzystywanych w
monitoringu karier absolwentów, publicznych i niepublicznych szkół ponadpodstawowych, a
także finansowania wprowadzanych rozwiązań), które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2026
r.;
art. 1 pkt 11 lit. b i lit. e tiret drugie (regulacji zmierzających do ujednolicenia
tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu i
nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych), które wejdą w życie z dniem 1
września 2026 r.
Dodaj komentarz