Podobnie, jak w Wielki Piątek, w Wielką Sobotę nie odprawia się mszy świętej. Kiedyś nawet łączono te dwa dni, określając je biduana.
We wczesnych godzinach rannych w Wielką Sobotę adorowany jest Najświętszy Sakrament, który został wcześniej przeniesiony do Grobu Pańskiego.
Według tradycji tego dnia święci się pokarmy. W udekorowanych koszykach przynosi się do kościoła: chleb – na pamiątkę nakarmienia ludzi na pustyni przez Jezusa; mięso na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku oraz jajka, które symbolizują nowe życie. Takie specjalnie przygotowane koszyki nazywamy święconką.
W Wielką Sobotę, podobnie jak w Wielki Piątek w niektórych kościołach (w tym w kościele w Żurominie) odprawiana jest Ciemna Jutrznia.
Wielka Sobota kończy się po zapadnięciu zmroku. Wtedy też odprawiana jest msza Wigilii Paschalnej, ale to już są obchody Wielkiej Niedzieli.
[u][i][b]Niedziela Wielkanocna[/b][/i][/u][b]Zmartwychwstanie Chrystusa[/b]Niedziela Wielkanocna jest dniem Zmartwychwstania Jezusa. Według Ewangelii po trzech dniach (według rachuby żydowskiej) od męczeńskiej śmierci na krzyżu Jezus zmartwychwstał.
[b]Kiedy obchodzimy[/b]Niedziela Wielkanocna jest trzecim dniem Triduum Paschalnego i ostatnim dniem Wielkiego Tygodnia. W tym roku Niedziela Wielkanocna przypada na 27 marca. I bynajmniej nie jest to przypadek. Ponieważ zmartwychwstanie Chrystusa miało miejsce w niedzielę, od II wieku chrześcijanie obchodzą Wielkanoc w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Za pełnię wiosenną uważa się tę, która wypada po zrównaniu dnia z nocą czyli po 21 marca. Tak więc Niedziela Wielkanocna może wypadać w okresie między 22 marca a 25 kwietnia.
[b]Liturgia Wigilii Paschalnej[/b]Wielkanoc zaczyna się już w sobotę wieczorem, czyli w Wigilię Paschalną. To, że uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego zaczynają się w sobotę po zapadnięciu zmroku wiąże się tradycją żydowską, według której w sobotę wieczorem zaczynała się niedziela.
Tak więc w sobotę wieczorem odprawiana jest uroczystość nazywana liturgią światła. Na zewnątrz kościoła kapłan święci ogień, od którego następnie zapala Paschał – wielką woskową świecę. Paschał jest symbolem zmartwychwstałego Chrystusa. Następnie na Paschale kapłan żłobi znak krzyża, wypowiadając słowa: “Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Na świecy umieszcza się także pięć ozdobnych czerwonych gwoździ (symbol ran Chrystusa) i aktualną datę. Po tych czynnościach Paschał wnosi się do kościoła, gdzie wierni mogą zapalić od niego swoje świece. Na koniec tego obrzędu śpiewana jest pieśń pochwalna (Exultet).
Kolejnym elementem Liturgii Wigilii Paschalnej są czytania i psalmy. Przypominają one całą historię zbawienia, poczynając od stworzenia świata, przez wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej, proroctwa zapowiadające przyjście Mesjasza, Ewangelię o Zmartwychwstaniu Jezusa. W trakcie Liturgii kapłan dokonuje poświęcenia wody, która przez cały rok będzie służyła między innymi do chrztu. Wierni odnawiają swoje przyrzeczenia chrzcielne, wyrzekając się grzechu, Szatana i wszystkiego, co prowadzi do zła oraz wyznając wiarę w Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego.
Wigilia Paschalna kończy się Eucharystią i procesją rezurekcyjną. Rezurekcja zwykle odbywa się w niedzielny poranek (w parafiach naszego powiatu jest o godzinie 6.00). Zanim rozpocznie się procesja ma miejsce wyjęcie Hostii z grobu i pokazania Jej wiernym. Ta czynność nazywana jest elevatio i jest odpowiedzią na depositio crucis z Wielkiego Piątku. Po procesji odśpiewuje się hymn Chwała na wysokości Bogu, a po komunii świętej śpiewa się hymn Te Deum (Ciebie Boga wysławiamy).
[b]Wigilia Paschalna w przeszłości[/b]Początkowo świętowanie Zmartwychwstania Pańskiego kończyło się już w Wigilię Paschalną. Później rozszerzono świętowanie na całą niedzielę. W Wigilię Paschalną udzielano także chrztu katechumenom (osoby dorosłe przygotowujące się do chrztu). Ze względu na to, że obecnie często nie ma katechumenów, w kościołach parafialnych odbywa się jedynie błogosławieństwo wody chrzcielnej.
Po Soborze Watykańskim II ustalono, że procesja rezurekcyjna będzie odbywać się po północy, z soboty na niedzielę. Polska ma jednak dyspensę i może odprawiać tę procesję w niedzielny poranek. Wiąże się to z tym, że podczas zaborów nie można było odprawiać rezurekcji w godzinach nocnych.
[b]Oktawa Wielkiej Nocy[/b]Doszliśmy do końca Wielkiego Tygodnia. Zakończy się on na Niedzieli Wielkanocnej, ale nie zakończy się świętowanie Zmartwychwstania Pańskiego. Kościół obchodzi Oktawę Wielkiej Nocy, którego ostatnim dniem jest Biała Niedziela, nazywana Niedzielą Miłosierdzia Bożego.
Tekst opracowany na podstawie:
ks. B. Nadolski, Liturgika, Pallotinum, Poznań 1991
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Pallotinum, Poznań 2012
www.deon.pl [19.03.2016]
Dodaj komentarz